⚡ موزه میراث روستایی گیلان | آدرس + عکس (1402)

پیش از اینکه با دید موشکافانه ای به معرفی موزه روستایی گیلان بپردازیم، باید بگوییم بازدید از این مکان فوق العاده، کاملاً متفاوت با موزه‌هایی بوده هست که تاکنون بازدید کرده‌اید! اکثر افراد هنگامی که نام موزه به گوششان می‌خورد، یک سالن کاشی کاری شده شامل ویترین‌های شیشه‌ای در ذهنشان تداعی می‌گردد؛ بدون اینکه خبری از لمس فرهنگ و تعامل تاریخی باشد. در طول این مطلب قرار است به معرفی یک موزه متفاوت که در یک پارک جنگلی احداث شده است بپردازیم.

معماری گیلانی

موزه روستایی گیلان مکانی منحصر به فرد است که بازدید کنندگان آن صرفاً یک بیننده نیستند بلکه می‌توانند به شکل کاملاً ملموس و مشهودی با تاریخ و فرهنگ تعامل داشته باشند. خلاصه کلام اینکه گفته می‌شود در این موزه، شما چکیده ای از تمام گیلان را خواهید دید! به همین خاطر ممکن است آن را تحت عنوان گیلان کوچک نیز بشناسید. شاید بتوان گفت که جالب‌ترین و مهم‌ترین بخش این موزه، خانه‌هایی است که به سه بخش غربی، مرکزی و شرقی تقسیم شده‌اند. با ما همراه باشید تا در ادامه کار این موزه را بهتر بشناسید و با اطمینان خاطر تصمیم بر بازدید آن بگیرید.

آدرس: استان گیلان، شهرستان رشت، کیلومتر 18 بزرگراه رشت به قزوین، جاده فرعی سراوان به فومن، موزه میراث روستایی گیلان

ساعات بازدید: 9 صبح تا 18

بهترین زمان بازدید: ساعات اولیه بازگشایی موزه در فصل های بهار و تابستان

ورودی میراث روستایی گیلان

• معرفی موزه روستایی گیلان و قدمت تاریخی آن

اگر بخواهیم به شکل اجمالی به معرفی موزه روستایی گیلان و قدمت تاریخی آن بپردازیم، باید اشاره کنیم که در نزدیکی رشت واقع شده و توپوگرافی بسیار مناسب پارک جنگلی سراوان آن را به محلی مناسب برای احداث این موزه تبدیل کرده است. این موزه با مساحت ۲۳۸ هکتار جز وسیع‌ترین موزه‌های رشت شناخته شده است و نمونه کوچک شده‌ای از زندگی روستایی در گیلان را به نمایش میگذارد. اصلی‌ترین پارامتری که باعث جذب بازدیدکنندگان نه تنها در سراسر ایران بلکه در سطح جهان شده است، جریان زندگی سنتی اصیل، فرهنگ غنی و معماری‌های جالب به کار رفته در این مکان است.

معماری گیلکی

در راستای معرفی موزه روستایی گیلان و قدمت تاریخی آن باید گفت که جرقه ساخت آن ماجرایی تلخ اما نتیجه‌ای مطلوب داشت! قدمت تاریخی این مکان به سال ۱۳۶۹ و رخداد حادثه زلزله در گیلان مربوط می‌گردد؛ در پی این حادثه بناهای سنتی به سرعت تخریب شدند که در این میان دکتر محمود طالقانی برای ساخت چنین موزه‌ای یک ایده طلایی مطرح کرد. در سال ۱۳۸۱ مطالعات مقدماتی در راستای پیشبرد چنین پروژه بزرگی شروع شد.

• بخش‌های مختلف موزه روستایی گیلان

از یک دیدگاه می‌توان گفت که بخش‌های مختلف موزه روستایی گیلان را می‌توان به ۹ حوزه دسته‌بندی کرد که هر یک از آنها ویژگی های فرهنگی و جغرافیایی منحصر به فرد خود را دارند. در این قسمت از مطلب پیش رویتان قصد داریم به طور خلاصه این نوع حوزه را خدمت شما دوستان عزیز معرفی نماییم.

1.    جلگه شرق:

این حوزه در جلگه شرق سپیدرود واقع شده و بازدید کنندگان آن می‌توانند شاهد بازارچه‌های صنایع دستی، بازی‌ها و نمایش های سنتی، کوره‌های زغال گیری سنتی، قهوه خانه‌ها، مساجد، انبار های برنج و باغ‌های صیفی جات و سبزیجات باشند. علاوه بر آن خانه‌های قدیمی رفیعی، منتظری، میر سیار و چنچو در این بخش واقع شده‌اند. کرسی چوبی بناها، اسکلت چوبی و چهارکله گالیپوش از جمله ویژگی‌های خاص معماری به کار رفته در این حوزه هستند. شما با بازدید از جلگه شرقی میتوانید با مشاغلی از جمله پرورش کرم ابریشم و تولید برنج آشنا شوید.

معماری گیلانی

2. جلگه مرکزی:

از دیگر بخش‌های مختلف موزه روستایی گیلان می توان به جلگه مرکزی واقع در قسمت‌های جلگه‌ای مرکز این استان اشاره کرد. خانه‌های سنتی تحت عنوان بیالوا، صادقی، دانش، مرادی و امینی در این حوزه مستقر شده‌اند. آنچه که باعث خاص شدن معماری این ساختمان‌ها شده است دیوارهای زغالی و چینی، پوشش کلوشی بام‌ها و اسکلت‌های چوبی است. بازدید کنندگان این حوزه شالیکاری و کارگاه آهنگری را از نزدیک مشاهده خواهند کرد.

حضور هنرمندان در موزه

3. جلگه غرب:

این حوزه، مناطق جلگه‌ای غرب گیلان شامل شهرستان‌های آستارا تا شفت را در بر می‌گیرد. همچنین شامل خانه‌های قدیمی محتشم، موسوی، حسنی، حقیقی، محمودی و موسی زاده می‌باشد؛ آنچه که این بناهای قدیمی را خاص و منحصر به فرد کرده بام‌های شیبدار کلوش و دیوارهای چینه‌ای ترکیب شده با چوب است. بازدید کنندگان این بخش مشاغلی از جمله چای‌کاری، دامداری و تولید برنج را از نزدیک مشاهده خواهند کرد.

رنگ آب در معماری گیلکی

4. کوهستان شرق:

یکی دیگر از بخش‌های مختلف موزه روستایی گیلان، کوهستان شرق نام دارد و موقعیت جغرافیایی آن به ییلاقات گیلان در قسمت شرقی رودخانه سپیدرود مربوط می‌گردد. در این ناحیه کوهستانی خانه‌های محمد نژاد و محسنیان با بام‌های پوشیده شده از لت و دیوارهای سنگ چین شده خودنمایی می‌کند. با توجه به نوع پوشش گیاهی این حوزه، شغل غالب دامداری محسوب می‌گردد.

5.کوهستان غرب:

همانطور که از نام این بخش برمی‌آید در مناطق کوهستانی غرب گیلان واقع شده است. تنها خانه قدیمی که در این بخش به چشم می‌خورد خانه حجت پور نام دارد؛ بام آن از لت ساخته شده و دیوارهای آن ترکیبی از سنگچین، تخته‌ای، زگمه‌ای و زگالی است.

6. کوهپایه شرق:

این حوزه از بخش‌های مختلف موزه روستایی گیلان در کوهپایه کوهستان شرقی مستقر شده و شامل خانه‌های رستمی، جامع و بهزادی است. بام‌های پوشیده شده از لت و همچنین دیوارهای زگمه‌ای و زگالی دست به دست هم داده‌اند و معماری تاریخی این بخش را به تصویر کشیده‌اند. وجود تنورهای نان و انبارهای برنج و کاه و گندم نشان می‌دهد که شغل غالب در این منطقه گندمکاری، دامداری و شالیکاری است.

پایه های چوبی 

7. کوهپایه غرب:

کوهپایه غرب در پایین‌ترین قسمت کوهستان غربی قرار گرفته است که در آن خانه‌های لطفی، طربی و رحمانی چشم هر بیننده‌ای را به خود جذب می‌کند. در این حوزه شما شاهد انواع مشاغل کشاورزی که به مناطق شمالی مربوط هستند خواهید بود.

8و9. سواحل شرقی و سواحل غربی:

سواحل شرقی موزه روستایی گیلان خانه موسوی را در برگرفته در حالی که شما می‌توانید خانه آصفی را در سواحل غربی این موزه مشاهده نمایید. پس از آشنایی با این بخش‌ها ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که در سفر به موزه روستایی گیلان کجا اقامت کنیم؟ با توجه به اینکه وسعت بخش‌های این موزه بسیار زیاد است، توصیه می‌شود اقامتگاه مناسبی را رزرو کنید تا بتوانید در طول چند روز از مشاهده تمامی بخش‌های این موزه نهایت لذت را ببرید.

• چرا بازدید از موزه روستایی گیلان توصیه می‌شود؟

از جمله دلایلی که باعث شده است بازدید از موزه روستایی گیلان همواره پیشنهاد شود این است که این موزه اولین اکوموزه در سطح کشور ایران است که در فضایی بسیار ناب و متفاوت واقع شده است. فراموش نکنید که با بازدید از این موزه، ضمن آشنایی با فرهنگ و آداب و رسوم این منطقه می‌توانید از غذاهای مقوی و سنتی بچشید و جشنواره ها و مراسم‌های مختلف محلی شرکت کنید. خلاصه کلام اینکه این اکو موزه طیف وسیع و گسترده‌ای از تفریحات متنوع را پیش روی بازدید کنندگان قرار داده است.
از دیگر دلایلی که بازدید از موزه روستایی گیلان توصیه می‌شود این است که شما می‌توانید از خانه‌های سنتی گیلان بازدید کرده، در فضاهای سنتی و روستایی گیلان گشت و گذار کنید و با طرز پوشش و لوازم زندگی مردم گیلان آشنا شوید؛ ضمن اینکه امکان خرید از نمایشگاه‌ها و بازارچه‌ها برای شما بازدید کنندگان محترم مهیا شده است و شما می‌توانید با لباس‌های سنتی این منطقه عکاسی کنید.

ساختمان مرکزی موزه

• سخن پایانی و جمع‌بندی نهایی!

از دیرباز تا امروزه بازدید از موزه‌ها یکی از روش‌هایی برای پر کردن اوقات فراغت شناخته شده است. پیشنهاد طلایی ما به شما این است که بازدید از موزه روستایی گیلان را در راس امور خود قرار دهید تا متوجه تفاوت و تمایز آن با هر آنچه که راجع به موزه‌ها در ذهنتان بود بشوید! به جرات می‌توان گفت که در سفر به این موزه یکی از پارامترهای مهم انتخاب گزینه های مختلف اقامتی است. در این راستا شما باید بدانید که کدام اقامتگاه خدمات و امکانات بهتری را ارائه می‌دهد؛ سپس مطابق با علایق و سلایق شخصی خود و همراهانتان بهترین آنها را برگزینید.